Temperamentvol kind

“Help, mijn peuter is vaak boos, luistert niet, wil niet eten, niet douchen, niet slapen. Wat moet ik doen?” 

“Jeetje wat is ze ondernemend en actief.” Rustig zitten is er niet bij. Ze gaat graag op onderzoek uit. Klimt het liefst overal op, loopt weg, is niet bang om mij uit het oog te verliezen en test graag hoe snel iets kapot kan. Ze is mega sterk! Bij bijna alles wat ik haar vraag, is ‘Nee’ het antwoord. Ja, ik weet het, ‘twee is nee’. Alles lijkt op dit moment een strijd! Daarnaast is ze niet altijd even lief voor haar zus. Ze slaat, ze bijt, ze trekt aan haar haren…Kortom, ze is soms echt onhandelbaar.

Prikkels

Temperamentvolle of pittige kinderen zijn vaak prikkelgevoelig en uiten zich snel extreem verdrietig of boos, komen vaak in opstand, hebben moeite met ‘nee’ en ‘moeten’. Ze kunnen bazig, koppig en dwingend zijn en streven ernaar de controle te houden. Tegelijkertijd zijn ze levendig, komisch, slim, nieuwsgierig, kunnen ze goed delen, hebben ze een scherpe geest en zo nog veel meer kwaliteiten die we soms over het hoofd zien als we nog weer eens bezig zijn met het lijmen van de kapotte stukjes na een boze bui.

Temperamentvolle kinderen kunnen enerzijds vermoeid raken door prikkels, en er tegelijkertijd behoefte aan hebben om ze op te zoeken om zo weer te kunnen ontladen. Bovendien hebben deze kinderen vaak ook last van zintuiglijke prikkels zoals aanrakingen, naadjes in sokken, harde geluiden, fel licht en drukte. Ze hebben moeite met inslapen of doorslapen, wat het gedrag de volgende dag niet ten goede komt.

Negatief gedrag

Dit gedrag kan extra energie en aandacht van jou als ouder vragen. Het is begrijpelijk dat je je soms machteloos voelt en niet precies weet hoe je moet reageren op deze intense emoties. Dit kan een grote impact hebben op het hele gezin en jou als ouder uitputten, aangezien je voortdurend moet inspelen op de specifieke behoeften en reacties van je kind. Het kan daarnaast een enorme druk leggen op de relatie tussen jou en je partner, vooral als jullie verschillende ideeën over opvoeden hebben.

Soms scheelt het als je weet dat het gedrag gewoon bij het opgroeien hoort en je niet de enige bent die hiermee worstelt. Het kan helpen om het verschil tussen ‘gewoon’ lastig gedrag en gedragsproblemen te kennen. Negatief gedrag kan ook betekenen dat een kind zich niet fijn voelt, structuur mist of angstig is. Zie negatief gedrag dus niet meteen als gedrag dat tegen jou gekeerd is: het vertelt iets over het welbevinden van het kind op dat moment. Het is een uiting van onmacht en er is vaak een verklaring voor. 

Daarom zullen wij als ouders, nog meer moeite moeten doen om deze kinderen te begrijpen. Zij hebben, net als alle kinderen, behoefte aan jouw liefdevolle aandacht en begrip. Zelfs als ze jou met hun gedrag gemengde signalen lijken te geven zoals ik zelf heb ondervonden. Een sterke emotionele band is een onmisbaar element en dus de basis om gedrag te verbeteren. Ook dit moest ik zelf uitvinden en ervaren om het te kunnen bevestigen.

Opvoeding

Het kan lastig zijn om de beste manier van reageren te vinden en je kind te helpen kalmeren en beter samen te werken. Als je niet reageert maar negeert, bestaat de kans dat je kind harder gaat schreeuwen of op andere manieren negatieve aandacht probeert te trekken. Je leest het vaak genoeg, zelf je kalmte bewaren is van essentieel belang. Want zeg nou zelf, hoe kun je je kind kalmeren door zelf in de stress te schieten? Maar hoe moeilijk is dit zeg!? Probeer je toch in te leven in het gevoel van je kind en bedenk welke reactie jou zou helpen als je in hun schoenen stond. Tegelijkertijd moet je je kind leren omgaan met grenzen en het accepteren van ‘nee’. Geef aan dat je begrijpt wat ze willen en leg uit waarom iets wel of niet kan. Door meer te communiceren, zal je kind meer woorden leren en uiteindelijk meer begrijpen. Dit vraagt veel van je als jijzelf en de mensen in je directe omgeving de traditionele opvoeding van vroeger hebben gehad, waarbij gehoorzaamheid belangrijker was dan de emotionele ontwikkeling en er weinig ruimte was voor een geduldige manier van communiceren; “Ze moet gewoon luisteren!”

Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat straffen en belonen alleen vaak niet effectief genoeg zijn bij deze kinderen, althans, ze kunnen op korte termijn effect lijken te hebben maar lossen het uiteindelijke probleem niet op. De traditionele strenge opvoeding – dat vooral werkte met straffen en gericht was op gehoorzaamheid- kan zelfs op lange termijn negatieve effecten hebben op kinderen, zoals het veroorzaken van angstgevoelens, het creëren van opstandigheid, sociale en emotionele problemen, onzekerheid en kan uiteindelijk leiden tot relatieproblemen tussen ouder en kind of later in de eigen relatie met andere volwassenen.

Emotionele reactie

Voor deze kinderen is voorspelbaarheid belangrijk, omdat ze gevoeliger zijn voor emotionele reacties en externe prikkels. Dus ook een standvastige manier van reageren helpt ze om sneller kalm te worden. Ook in situaties buiten de deur kan het verwarrend voor ze zijn als je anders zou reageren op bepaald gedrag. Dit kan weer leiden tot een andere emotionele reactie, wat ons als ouders machteloos en onzeker laat voelen en we daarvan het kind op dat moment als schuldige aanwijzen.

Dus zelfs als je met je kind in de winkel bent, heeft jouw kind behoefte aan dezelfde (liefst kalme) maar duidelijke reactie, zodat het niet voor verrassingen komt te staan. Laat je niet beïnvloeden door de mensen om je heen waardoor je je eventueel zenuwachtig of gespannen kan voelen en daardoor in de stress schiet. De meeste mensen weten hoe moeilijk opvoeden is, al verschilt men van mening en aanpak. Als jij een goed gevoel hebt bij jouw strategie, doet de mening van een ander er niet toe, hoe goedbedoeld die ook is. Laat je niet van de wijs brengen. De meeste mensen om je heen hebben waarschijnlijk geen idee hoe jij je voelt en welk doel achter jouw strategie zit. Als ze zich er toch ongevraagd mee bemoeien, kun je hen bedanken voor hun bezorgdheid of advies om later- als jij je weer in rustiger vaarwater bevindt- te overwegen of je er iets mee wil doen of niet.

Professionele hulp

Veel van het bovenstaande gedrag hoort gewoon bij het opgroeien. Blijf jezelf wel afvragen in welke mate het gevolgen heeft voor jouw kind in de omgang met andere kinderen op bijvoorbeeld de opvang of op school. Als het storende gedrag van je kind niet overgaat of erger wordt, kan het verstandig zijn om professionele hulp in te schakelen die jouw kind én jouzelf de juiste ondersteuning kan bieden. Op die manier kun je andere negatieve invloeden op de ontwikkeling van je kind eventueel op voor zijn. Onthoud dat gedragsproblemen niet altijd het gevolg zijn van jouw opvoeding; vaak hebben ze een aangeboren oorzaak. 

Het heeft geen zin om jezelf hiervan de schuld te geven, zolang jij je maar openstelt voor mogelijke hulp en ondersteuning en een eventuele andere aanpak, hoe moeilijk dit ook is. Dat heb ik zelf ook moeten ondervinden. Jouw investering kan ook een aanzienlijke positieve invloed hebben op de toekomst van je kind, die van jou en het hele gezin. Soms zijn de resultaten van jouw inspanning pas jaren later merkbaar. Bijvoorbeeld als zij net zo vriendelijk iets aan je zullen vragen zoals jij dit zelf ook doet om dingen gedaan te krijgen. Misschien is de taal/spreekvaardigheid nu nog niet zover ontwikkeld om dit te reproduceren maar door zelf vast te houden aan het geven van het goede voorbeeld, kan het al een sterk gevoel van voldoening en trots geven.

Ik raad je aan het document van “Onvoorwaardelijk opvoeden” te lezen. Het helpt je om meer naar je kind te kijken dan alleen naar het zichtbare gedrag. Daar kun je vandaag al mee beginnen. 

Fijnere sfeer in huis

Door daarnaast de app te gebruiken kun je op een laagdrempelige manier investeren in de emotionele connectie tussen jou en je kind. Middels diverse informatieve teksten en gebruiksvriendelijke tools kun jij dagelijks en dus consistent werken aan een fijnere sfeer in huis. Omdat het temperament van je kind waarschijnlijk een blijvende karaktereigenschap is, is het belangrijk dat je leert hoe je hiermee om kunt gaan. 

‘Calm your mind’ is ontstaan vanuit de eigen ervaring dat het inschakelen van professionele hulp soms nog net te ingrijpend kan zijn. Hoe fijn is het om in je eigen vertrouwde omgeving te experimenteren zonder dat iemand met je meekijkt en je daarmee al positieve resultaten kan behalen en wellicht die externe hulp niet nodig hebt? Vandaar dat de nadruk op laagdrempeligheid ligt, wat ik persoonlijk een belangrijke factor vind. De app is volledig privacy-bestendig gebouwd, zodat jouw gegevens veilig zijn en niet bij anderen terecht komen. 

Bekijk snel de app om te zien of het iets voor jullie is!